ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΙΜΕΓΕΕ-ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΤΟΥ ΙΜΕΓΕΕ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΗΣ ΠΑΝΔΗΜΙΑΣ

Το ΙΜΕΓΕΕ ανακοινώνει σήμερα τα πρώτα συμπεράσματα της έρευνας που διεξήχθη διαδικτυακά το διάστημα από τον Ιούνιο έως τον Σεπτέμβρη του 2021 και αφορούσε την καταγραφή και διερεύνηση της επαγγελματικής εξουθένωσης, του στρες, του άγχους, της κατάθλιψης και της επαγγελματικής ικανοποίησης των μελών του Ειδικού Εκπαιδευτικού και Ειδικού Βοηθητικού Προσωπικού (Ε.Ε.Π.-Ε.Β.Π.) και Εκπαιδευτικών, που εργάζονται στην ΕΙΔΙΚΗ (Σ.Μ.Ε.Α.Ε. όλων των βαθμίδων) και στην ΓΕΝΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ καθώς και στα ΚΕΣΥ, την περίοδο της πανδημίας.
Ελπίζουμε τα συμπεράσματα αυτά να αξιοποιηθούν με στόχο την βελτίιωση των συνθηκών ασφάλειας και εργασίας των εργαζομένων στην εκπαίδευση αλλά και των μαθητών.
Σε εύθετο χρόνο θα δημοσιευθεί και η αντίστοιχη επιστημονική μελέτη στο περιοδικό του Ινστιτούτου μας.
ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΤΟΥ ΙΜΕΓΕΕ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΗΣ ΠΑΝΔΗΜΙΑΣ
Αθήνα 15/10/2022
Το Ινστιτούτο Μελετών και Ερευνών Γενικής και Ειδικής Εκπαίδευσης (Ι.Μ.Ε.Γ.Ε.Ε.), επιστημονικός φορέας της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Συλλόγων Ειδικού Εκπαιδευτικού Προσωπικού Ειδικής Αγωγής ( Π.Ο.Σ.Ε.Ε.Π.Ε.Α.), έχει ως σκοπό την έρευνα και τεκμηρίωση θεμάτων που αφορούν τη βελτίωση, την προάσπιση και την προαγωγή των εργασιακών και γενικότερων επαγγελματικών συνθηκών των μελών ΕΕΠ- ΕΒΠ της χώρας, της υποστήριξης των μαθητών, των οικογενειών, των σχολικών μονάδων ειδικής και γενικής εκπαίδευσης καθώς και των εκπαιδευτικών δομών της επικράτειας.
Το Ινστιτούτο μας πραγματοποίησε μελέτη καταγραφής και διερεύνησης της επαγγελματικής εξουθένωσης, του στρες, του άγχους, της κατάθλιψης και της επαγγελματικής ικανοποίησης των μελών του Ειδικού Εκπαιδευτικού και Ειδικού Βοηθητικού Προσωπικού (Ε.Ε.Π.-Ε.Β.Π.) και Εκπαιδευτικών, που εργάζονται στην Ειδική (Σ.Μ.Ε.Α.Ε. όλων των βαθμίδων), στην Γενική Εκπαίδευση καθώς και σε δομές και προγράμματα υποστήριξης (ΚΕ.Δ.Α.Σ.Υ.-Ε.Δ.Υ.-Παράλληλη στήριξη και εξειδικευμένη υποστήριξη), την περίοδο της πανδημίας.
Η μελέτη στόχευε στη διερεύνηση των απόψεων του παραπάνω προσωπικού, όσον αφορά την αναζήτηση βοήθειας, τους τρόπους αντιμετώπισης και παραγόντες (όπως για παράδειγμα η εποπτεία, η επιμόρφωση, οι συνθήκες εργασίας, κ.ά) που μπορεί να επιδράσουν θετικά στην επαγγελματική ικανοποίηση και την αντιμετώπιση των αρνητικών επιπτώσεων της πανδημίας.
Στην έρευνα που διεξήχθη διαδικτυακά η αναλογία ανδρών και γυναικών στο δείγμα είναι 13,1% και 86,9% αντίστοιχα. Το 53,6% του δείγματος έχει μεταπτυχιακό τίτλο, το 27,3% του δείγματος έχει τριτοβάθμια εκπαίδευση, το 16,6% του δείγματος έχει δευτεροβάθμια εκπαίδευση / ΙΕΚ και το υπόλοιπο 2,4% του δείγματος έχει διδακτορικό τίτλο. Ακόμα, το 51,6% του δείγματος έχει μόνιμη σχέση απασχόλησης, το 28,7% του δείγματος είναι αναπληρωτές ΑΠΩ και το 19,7% του δείγματος είναι αναπληρωτές ΑΜΩ. Το 53,6% του δείγματος απασχολείται στην ειδική εκπαίδευση, το 32,2% του δείγματος στην γενική εκπαίδευση και το 14,2% του δείγματος στα ΚΕ.Δ.Α.Σ.Υ.. Τέλος, για τον τύπο σχολείου παρατηρείται το 34,9% του δείγματος να απασχολείται σε δημοτικά, το 23,5% του δείγματος απασχολείται σε ΕΕΕΕΚ-ΕΝΕΕΓΥΛ, το 14,9% του δείγματος απασχολείται σε νηπιαγωγεία, το 14,5% του δείγματος απασχολείται σε ΚΕ.Δ.Α.Σ.Υ., το 8,7% του δείγματος απασχολείται σε γυμνάσια και το 3,5% του δείγματος απασχολείται σε λύκεια.
Σε αυτή την ερευνητική μελέτη, αναδεικνύεται η σημασία των παραγόντων που συμβάλλουν στην ικανοποίηση ή τη δυσαρέσκεια των επαγγελματιών της εκπαίδευσης από την εργασία. Οι παράγοντες αυτοί αφορούν  την ικανοποιητική αμοιβή, την εργασία με τη μορφή της πρόκλησης, τις ικανοποιητικές εργασιακές συνθήκες, την υποστηρικτική πλαισίωση, την προαγωγή του αισθήματος ασφάλειας και σταθερότητας, τον ακριβή καθορισμό του εργασιακού ρόλου, τη δίκαιη μεταχείριση των εργαζομένων, την ανάπτυξη υγιών διαπροσωπικών σχέσεων στον εργασιακό χώρο, το σεβασμό και την  αναγνώριση, την επίτευξη των επαγγελματικών στόχων και τη διαρκή εκπαίδευση και επιμόρφωση.
Από τις αναλύσεις των δεδομένων διαπιστώθηκε πως τα παραπάνω σχετίζονται σε αρκετά ικανοποιητικό βαθμό με την εργασιακή ικανοποίηση. Ειδικότερα καταδεικνύεται η σημαντικότητά και αναγκαιότητα της επιμόρφωσης, ενώ διαπιστώθηκε χαμηλό επίπεδο επαγγελματικής ικανοποίησης στον τομέα του μισθού και της επαγγελματικής εξέλιξης (ευκαιρίες). Στον τομέα των εργασιακών συνθηκών και του οργανισμού ως ολότητα παρατηρήθηκαν μέτρια επίπεδα ικανοποίησης.
Από τα σημαντικότερα ευρήματα της μελέτης, διαπιστώθηκε ότι η επαγγελματική ικανοποίηση συνδέεται άμεσα με τις συνθήκες εργασίας, το μισθό, τη φύση της δουλειάς, την κατάθλιψη, το αντιλαμβανόμενο στρες και την ηλικία, παράγοντες που επηρεάζουν σημαντικά την επαγγελματική εξουθένωση του δείγματος.
Επίσης, καταδεικνύεται ότι το άγχος, το αντιλαμβανόμενο στρες και η ηλικία παρουσιάζουν θετική συσχέτιση με την επαγγελματική  εξουθένωση.  Επομένως, οι εργαζόμενοι στα σχολεία, Ειδικά και Γενικά, καθώς και στα ΚΕ.Δ.Α.Σ.Υ. και υποστηρικτικά προγράμματα πέρα από την επαγγελματική και επιστημονική τους ιδιότητα βιώνουν τις συνθήκες και ως άτομα που επιθυμούν και επιζητούν εργασιακή ασφάλεια και κατάλληλες συνθήκες εργασίας, απολαβές ανάλογες των υπηρεσιών που προσφέρουν, όπως επίσης και προοπτικές ανέλιξης και βελτίωσης της θέσης και των δυνατοτήτων τους.
Από τα αποτελέσματα της μελέτης του Ι.Μ.Ε.Γ.Ε.Ε. σε εργαζόμενους της εκπαίδευσης, διαπιστώνεται επίσης, πως η εργασιακή ικανοποίηση απορρέει από τις συνθήκες εργασίας, το μισθό και τη φύση της δουλειάς, παράγοντες που  βρέθηκε να  επιδρούν αρνητικά στην εργασιακή εξουθένωση. Ως εκ τούτου, όταν βελτιώνεται ο βαθμός εργασιακής ικανοποίησης, ως προς τους προαναφερθέντες τομείς, τότε μειώνεται η επαγγελματική εξουθένωση.
 Από τα παραπάνω συμπεράσματα της μελέτης εύλογα αναλογιζόμαστε, πως είναι αναγκαίο να ληφθεί από το Υ.ΠΑΙ.Θ. μέριμνα για την βελτίωση των εργασιακών συνθηκών και της εργασιακής ικανοποίησης των εργαζομένων του, με στόχο την βελτίωση των υπηρεσιών που απολαμβάνουν οι ωφελούμενοι/-ες μαθητές/-τριες και οι οικογένειές τους στις εκπαιδευτικές δομές και τα σχολεία στη περίοδο της πανδημίας και όχι μόνο.
Είναι σημαντικό να προβεί σε όλες τις ενέργειες για να αυξήσει την εργασιακή ικανοποίηση του συνόλου των κλάδων των εκπαιδευτικών, του Ειδικού Εκπαιδευτικού και Ειδικού Βοηθητικού Προσωπικού, μέσω της βελτίωσης των αποδοχών, της παροχής ευκαιριών για επαγγελματική εξέλιξη, της επιμόρφωσης και επιστημονικής εποπτείας ανά κλάδο. Αξίζει να αναφερθεί πως η επιμόρφωση και η εποπτεία ήταν από τις μορφές κατάρτισης, που αναδείχθηκαν περισσότερο ως καίριες ανάγκες του δείγματος της έρευνας.
Η συνεχόμενη και δωρεάν επιμόρφωση όλων των εκπαιδευτικών, ΕΕΠ και ΕΒΠ, τόσο στο γνωστικό τους αντικείμενο, όσο και στις συνεχώς εξελισσόμενες παιδαγωγικές,  διδακτικές και υποστηρικτικές μεθόδους, δια ζώσης και εξ αποστάσεως, αποτελεί βασική παράμετρο βελτίωσης των εκπαιδευτικών λειτουργών και του παρεχόμενου εκπαιδευτικού και υποστηρικτικού του έργου, που θα συμβάλλει στη μείωση της επαγγελματικής εξουθένωσης των επαγγελματιών που προσφέρουν άοκνα τις υπηρεσίες τους για την εξυπηρέτηση των ωφελούμενων παιδιών και των οικογενειών τους.
Το Ι.Μ.Ε.Γ.Ε.Ε., συμπορευόμενο με την Π.Ο.Σ.Ε.Ε.Π.Ε.Α., μέσα από αυτή την ερευνητική μελέτη αναδεικνύει με επιστημονικό τρόπο το βίωμα, τις ανάγκες και τα προβλήματα που παρατηρούνται στην εκπαιδευτική κοινότητα και αποζητά από τους θεσμικούς φορείς να λειτουργήσουν ως ένα υποστηρικτικό πλαίσιο αρωγής των λειτουργών της εκπαίδευσης.